“Pasojat globale të ndërrimit të orës” plus 1 more Gazeta Tribuna |
| Pasojat globale të ndërrimit të orës Posted: 26 Mar 2017 12:46 AM PDT Valter Nasufi – Sociolog Ne mendojmë se ndërrimi i orës është diçka moderne, por ajo fillimet e saj i ka që në lashtësi. Ashtu si shumë shpikje që ne mendojmë që janë bërë në kohët moderne, por në fakt shumë prej tyre kanë lindur shumë më përpara. Megjithëqë një kohë kanë humbur funksionin e tyre, por çuditërisht e kanë gjetur përdorimin e tyre në kohët moderne. Qytetërimet e lashta janë të njohura për ushtrimin e një procesi të ngjashëm me konceptin e DST(Daylight Saving Time)-Ruajtja Ditore e Kohës ose ndryshe siç jemi mësuar ta quajmë ndërrimi i orës. Kur ata rregullonin oraret e tyre të përditshme në përputhje me diellin, të tilla si orët me uji të romakëve që përdoreshin si peshore të ndryshme për muaj të ndryshëm të vitit. Në fakt çdo shpikje si të thuash duhet të ketë idenë e vetë dhe kohën e duhur. Pra, nevojiten konteksti i rrethanave që ajo të vihet në përdorim dhe të zhvillohet më tepër. Kështu ka ndodhur edhe më ndërrimin e orës. Ideja e kursimit të kohës së ditës u konceptua fillimisht nga Benjamin Franklin në 1784, gjatë qëndrimit të tij në Paris si ambasador. Ai botoi një ese të titulluar "Një Projekt ekonomie për zvogëlimin e kostos së dritës" që propozoi për ekonomizimin e përdorimit të qirinjve me rritje më herët për përdorimin e diellit në mëngjes. Shpikjen e DST (Daylight Saving Time) e bëri William Willett në vitin 1905 kur ai doli me idenë e lëvizjes së orë përpara në verë për të përfituar nga drita e diellit në mëngjes dhe mbrëmje. Propozimi i tij sugjeroi duke lëvizur orën 20 minuta përpara, secilin prej katër të dielave në prill, dhe kalimi tek ata që të kthehen nga të njëjtën sasi në katër të dielave në shtator. Përdorimi, dhe impakti global DST u miratua fillimisht për të zëvendësuar ndriçim artificial në mënyrë që ata mund të kursenin karburant për përpjekjet e luftës në Gjermani gjatë Luftës së Parë Botërore në 11:00 (23:00) në 30 prill 1916. Ajo u pasua shumë shpejt nga Britania e Madhe dhe nga shumë vende të tjera, duke përfshirë këtu edhe Shtetet e Bashkuara. Shumë vende rikthyen përsëri kohën standarde pas Luftës së Parë Botërore. Por këto vende filluan ta praktikonin përsëri në Luftën e Dytë Botërore. Edhe Shqipëria e vuri në funksion ndërrimin e orës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Por, që prej vitit 1974 Shqipëria ka vazhduar vazhdimisht ta përdori ndërrimi e orës Ndërrimi i orës ka si funksion ruajtjen e energjisë, dhe ky fenomen e pati impaktin e tij global në dy Luftërat Botërore, ashtu siç edhe u potencua më lartë. Më vonë ndikimi i dytë me i madh ka qenë në vitet 60-70. Sot rreth 70 vende në botë e ndërrojnë orën, pra, pjesa e Amerikës Veriore, Evropa, Zelanda e Re dhe pjesa jugore e Australisë. Ndërsa Në Azi, Afrikë dhe Amerika Jugore nuk ndërrojnë, përveç disa shtete. Më saktësisht në Azi e ndërron vetëm Mongolia, Irani, Siria, Palestina, Izraeli dhe Lebanoni, duke përfshire edhe Jordanim. Kurse, në Afrikë vetëm Namibia, ndërsa për sa i për ketë Amerikës Jugore vetëm tre shtete prej tyre e kane vënë në aplikim si, Brazili, Kili, dhe Paraguai/. Ndërkaq pjesa e shteteve si për shembull Rusia, Kina, India, Japonia nuk e përdorin më, ato e kanë përdorur më përpara por siç duket e kanë parë më të arsyeshme të mos e aplikojnë më këtë sistem të ruajtjes së energjisë. Nga ana tjetër, për sa i për ketë Amerikës, edhe ajo e ndryshon orën, por ndryshe nga pjesa e Evropës, ajo e ndërron të dielën e parë të nëntorit, ndërsa në mars e ndryshon të dielën e dytë, Gjithashtu diçka interesante në Shtetet e Bashkuara është se shteti i Harizonës nuk e aplikon fare. Pasojat shëndetësore dhe ekonomike të Ndërrimit të Orës. Në botë ndryshimi i orës për njerëzit që punojnë ka pasojë shëndetësore si psikologjike ashtu edhe fiziologjike. Për shkak se ndikimi ka një impakt te një pjesë e njerëzve që janë të ndjeshëm kur ora kthehet prapa në vjeshtë apo kur shkon përpara në pranverë. Dhe kjo gjë mbart pasoja të rënda në shëndetin e tzre që gjithashtu ka edhe shpenzime të mëdha për kurimin e këtyre persona që sëmuren, Gjithashtu portali i njohur Bisness Insider tregoj se kjo shkakton edhe pasoja shëndetësore edhe ekonomike. Pra mes të tjerash aty potencohet se ndërrimi i orës ka pasoja negative për njerëzit dhe kjo shkakton një gjumë të çrregullt, që më pas mund të pasohet edhe më shtimin e aksidenteve në rrugë. Sipas The New York Times aksidentet mund të shtohen deri në 75 përqind ditës tjetër në vijim, kjo sipas një studimi të bërë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pra, impakti i ndërrimit të orës te njerëzit ka pasoja negative dhe kjo është shumë shqetësuese. Po ashtu, nga Huffington Post tregohet se nga një studim i bërë i New Index të publikuar nga England Journal of Medicine në mes të tjerash thuhet se humbja e orës ne vjeshtë mund të shkaktoj tek njerëzit dhe rrezikut e shtimit të atakut kardiakeve. Përmendëm më lart se ndërrimi i orës ka edhe pasoja ekonomike, dhe sipas hulumtimeve të fundit tregohet që ka humbje galopante edhe nga ana ekonomike. Sipas The New York Times, ndërrimi orës apo siç njihet edhe ndryshe Daylight Saving Time i kushton Amerikës 434 milion dollar nga një orë gjumë i humbur. Megjithëse sipas Bissnes Insider thuhet se Administrata e Bushit në vitin 2005 thoshte se përfitimet energjetike shkonin deri 1.3 trilion dollar. Por duke marrë parasysh edhe humbjet financiare, por gjithashtu edhe shkaktimin e aksidentet rrugore, shqetësimet psikologjike qe vijnë nga gjumi i çrregullt dhe mundësitë e mëdha të atakëve kardiake janë arsye të forta që shtet të cilat e përdorin sot të mendohen dy herë për aplikimin e ndërrimit të orës. Nga ana tjetër, nëse do e vejmë në epiqendër shëndetin njerëzor edhe mundësia e madhe e shtimit të aksidenteve rrugore siç e përmendëm më lartë tregon që ndërrimi i orës ka efekte negative, dhe si pasoj nuk është i arsyeshëm që nga përfitimi ekonomik të sakrifikohet shëndeti njerëzor. The post Pasojat globale të ndërrimit të orës appeared first on Gazeta Tribuna. |
| Pasojat globale të ndërrimit të orës Posted: 26 Mar 2017 12:44 AM PDT Shkruan: Valter Nasufi – Sociolog Ne mendojmë se ndërrimi i orës është diçka moderne, por ajo fillimet e saj i ka që në lashtësi. Ashtu si shumë shpikje që ne mendojmë që janë bërë në kohët moderne, por në fakt shumë prej tyre kanë lindur shumë më përpara. Megjithëqë një kohë kanë humbur funksionin e tyre, por çuditërisht e kanë gjetur përdorimin e tyre në kohët moderne. Qytetërimet e lashta janë të njohura për ushtrimin e një procesi të ngjashëm me konceptin e DST(Daylight Saving Time)-Ruajtja Ditore e Kohës ose ndryshe siç jemi mësuar ta quajmë ndërrimi i orës. Kur ata rregullonin oraret e tyre të përditshme në përputhje me diellin, të tilla si orët me uji të romakëve që përdoreshin si peshore të ndryshme për muaj të ndryshëm të vitit. Në fakt çdo shpikje si të thuash duhet të ketë idenë e vetë dhe kohën e duhur. Pra, nevojiten konteksti i rrethanave që ajo të vihet në përdorim dhe të zhvillohet më tepër. Kështu ka ndodhur edhe më ndërrimin e orës. Ideja e kursimit të kohës së ditës u konceptua fillimisht nga Benjamin Franklin në 1784, gjatë qëndrimit të tij në Paris si ambasador. Ai botoi një ese të titulluar "Një Projekt ekonomie për zvogëlimin e kostos së dritës" që propozoi për ekonomizimin e përdorimit të qirinjve me rritje më herët për përdorimin e diellit në mëngjes. Shpikjen e DST (Daylight Saving Time) e bëri William Willett në vitin 1905 kur ai doli me idenë e lëvizjes së orë përpara në verë për të përfituar nga drita e diellit në mëngjes dhe mbrëmje. Propozimi i tij sugjeroi duke lëvizur orën 20 minuta përpara, secilin prej katër të dielave në prill, dhe kalimi tek ata që të kthehen nga të njëjtën sasi në katër të dielave në shtator. Përdorimi, dhe impakti global DST u miratua fillimisht për të zëvendësuar ndriçim artificial në mënyrë që ata mund të kursenin karburant për përpjekjet e luftës në Gjermani gjatë Luftës së Parë Botërore në 11:00 (23:00) në 30 prill 1916. Ajo u pasua shumë shpejt nga Britania e Madhe dhe nga shumë vende të tjera, duke përfshirë këtu edhe Shtetet e Bashkuara. Shumë vende rikthyen përsëri kohën standarde pas Luftës së Parë Botërore. Por këto vende filluan ta praktikonin përsëri në Luftën e Dytë Botërore. Edhe Shqipëria e vuri në funksion ndërrimin e orës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Por, që prej vitit 1974 Shqipëria ka vazhduar vazhdimisht ta përdori ndërrimi e orës Ndërrimi i orës ka si funksion ruajtjen e energjisë, dhe ky fenomen e pati impaktin e tij global në dy Luftërat Botërore, ashtu siç edhe u potencua më lartë. Më vonë ndikimi i dytë me i madh ka qenë në vitet 60-70. Sot rreth 70 vende në botë e ndërrojnë orën, pra, pjesa e Amerikës Veriore, Evropa, Zelanda e Re dhe pjesa jugore e Australisë. Ndërsa Në Azi, Afrikë dhe Amerika Jugore nuk ndërrojnë, përveç disa shtete. Më saktësisht në Azi e ndërron vetëm Mongolia, Irani, Siria, Palestina, Izraeli dhe Lebanoni, duke përfshire edhe Jordanim. Kurse, në Afrikë vetëm Namibia, ndërsa për sa i për ketë Amerikës Jugore vetëm tre shtete prej tyre e kane vënë në aplikim si, Brazili, Kili, dhe Paraguai/. Ndërkaq pjesa e shteteve si për shembull Rusia, Kina, India, Japonia nuk e përdorin më, ato e kanë përdorur më përpara por siç duket e kanë parë më të arsyeshme të mos e aplikojnë më këtë sistem të ruajtjes së energjisë. Nga ana tjetër, për sa i për ketë Amerikës, edhe ajo e ndryshon orën, por ndryshe nga pjesa e Evropës, ajo e ndërron të dielën e parë të nëntorit, ndërsa në mars e ndryshon të dielën e dytë, Gjithashtu diçka interesante në Shtetet e Bashkuara është se shteti i Harizonës nuk e aplikon fare. Pasojat shëndetësore dhe ekonomike të Ndërrimit të Orës. Në botë ndryshimi i orës për njerëzit që punojnë ka pasojë shëndetësore si psikologjike ashtu edhe fiziologjike. Për shkak se ndikimi ka një impakt te një pjesë e njerëzve që janë të ndjeshëm kur ora kthehet prapa në vjeshtë apo kur shkon përpara në pranverë. Dhe kjo gjë mbart pasoja të rënda në shëndetin e tzre që gjithashtu ka edhe shpenzime të mëdha për kurimin e këtyre persona që sëmuren, Gjithashtu portali i njohur Bisness Insider tregoj se kjo shkakton edhe pasoja shëndetësore edhe ekonomike. Pra mes të tjerash aty potencohet se ndërrimi i orës ka pasoja negative për njerëzit dhe kjo shkakton një gjumë të çrregullt, që më pas mund të pasohet edhe më shtimin e aksidenteve në rrugë. Sipas The New York Times aksidentet mund të shtohen deri në 75 përqind ditës tjetër në vijim, kjo sipas një studimi të bërë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pra, impakti i ndërrimit të orës te njerëzit ka pasoja negative dhe kjo është shumë shqetësuese. Po ashtu, nga Huffington Post tregohet se nga një studim i bërë i New Index të publikuar nga England Journal of Medicine në mes të tjerash thuhet se humbja e orës ne vjeshtë mund të shkaktoj tek njerëzit dhe rrezikut e shtimit të atakut kardiakeve. Përmendëm më lart se ndërrimi i orës ka edhe pasoja ekonomike, dhe sipas hulumtimeve të fundit tregohet që ka humbje galopante edhe nga ana ekonomike. Sipas The New York Times, ndërrimi orës apo siç njihet edhe ndryshe Daylight Saving Time i kushton Amerikës 434 milion dollar nga një orë gjumë i humbur. Megjithëse sipas Bissnes Insider thuhet se Administrata e Bushit në vitin 2005 thoshte se përfitimet energjetike shkonin deri 1.3 trilion dollar. Por duke marrë parasysh edhe humbjet financiare, por gjithashtu edhe shkaktimin e aksidentet rrugore, shqetësimet psikologjike qe vijnë nga gjumi i çrregullt dhe mundësitë e mëdha të atakëve kardiake janë arsye të forta që shtet të cilat e përdorin sot të mendohen dy herë për aplikimin e ndërrimit të orës. Nga ana tjetër, nëse do e vejmë në epiqendër shëndetin njerëzor edhe mundësia e madhe e shtimit të aksidenteve rrugore siç e përmendëm më lartë tregon që ndërrimi i orës ka efekte negative, dhe si pasoj nuk është i arsyeshëm që nga përfitimi ekonomik të sakrifikohet shëndeti njerëzor. The post Pasojat globale të ndërrimit të orës appeared first on Gazeta Tribuna. |
| You are subscribed to email updates from Gazeta Tribuna. To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google Inc., 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, CA 94043, United States | |
Lexo edhe:
